Partilhar

131 anos de Pessoa

capa pessoa

Número capicua, que se lê igualmente da direita para a esquerda ou vice-versa, e ao qual se atribui boa sorte. Pessoa teria adorado, “dada a importância que o poeta concedeu às ciências ocultas e em particular à numerologia”, assegura Carlos Quiroga no artigo “No universário de Fernando Pessoa”, com que precisamente abre hoje Sermos Galiza o seu “Fóra de Serie”, celebrando a efeméride. Acrescenta-se que “estaria encantado de saber que o aniversário do seu último antepassado galego, Caetano, acaba de duplicar os mesmos anos do seu, e vai atingir em setembro o bicentenário exato da morte”. Às relações de Pessoa com a Galiza se refere o artigo, que sintetiza alguns aspetos das investigações reunidas no livro publicado recentemente pela Através Editora, Raízes de Pessoa na Galiza.

E, não pro coincidência, outra publicação, Pessoa Plural, a mais prestigiosa revista académica internacional dedicada a estudos sobre Pessoa (editada pelas universidades Brown, Warwick e de los Andes), soma-se hoje à festa editando o nº 15. Neste volume publica duas recensões muito positivas sobre o livro da Através. O primeiro trabalho é de Jorge Forjaz, o maior especialista em genealogia dos Açores. O segundo de Antonio Sáez Delgado, umas das eminências ibéricas sobre o poeta português. Para além de recomendar a leitura integral, retiramos alguns trechos que ilustram a (boa) receção internacional dos livros da editora galega.

Pessoa Plural: 15 (P./Spring 2019),

nesta ligação: Pessoa Plural 15 is now online!

1

 

Dos Pinheiros da Galiza à Terceira – até Pessoa…”

(Jorge Forjaz)

 

Novo e definitivo impulso sobre esse lado da genealogia do poeta vem agora dar-nos o professor da Universidade de Santiago de Compostela, Doutor Carlos Quiroga, com o seu magnífico trabalho Raízes de Pessoa na Galiza, edição da Através Editora, Santiago de Compostela, em 2018, com 308 páginas.

É absolutamente notável o trabalho desenvolvido pelo autor, sobretudo se tivermos em conta que estamos a falar somente de um dos costados do poeta, ou seja a família de um dos seus bisavós maternos, o acima citado Caetano José Pinheiro, homem elusivo, cuja informação por ele próprio fornecida é muitas vezes contraditória, a começar pela própria terra da sua naturalidade…

(…)

Mas foi partindo dessa base tão escassa que o Prof. Carlos Quiroga construiu a sua abordagem pessoana, e por isso é tão mais de admirar o resultado final, tão variado nas suas perspectivas, constituindo, pelo menos na parte que me diz mais directamente respeito (“Parte I – A Genealogia Galega de Fernando Pessoa”, a que se segue uma “Parte II – Pessoa Retornado: De Orpheu a Caeiro”), como genealogista que tenho sido, um caso absolutamente exemplar. (…) Tudo bem concatenado, bem fundamentado – com um seguro e vasto suporte documental –, e apresentado num texto final aliciante mesmo para quem não navegue nestes mares tormentosos das genealogias mais ou menos anónimas.

2

Caeiro y Orpheu en clave gallega

(Antonio Sáez Delgado)

Raízes de Pessoa na Galiza, obra de Carlos Quiroga, constituye, sin duda alguna, una pieza más, y fundamental, para ayudar a construir ese mosaico. El profesor de la Universidad de Santiago de Compostela, tras dedicar la primera parte de su libro a estudiar la genealogía gallega del autor de los heterónimos, se adentra en la segunda en lo que él mismo denomina el “Pessoa retornado”, y se embarca, a través de una profusa documentación, a examinar la conexión galaica de Pessoa y del grupo de Orpheu.

(…)

Es, sin duda, la primera referencia directa a Pessoa en el Estado español, y abre el proceso de una recepción gallega de Pessoa que sitúa a este espacio en la vanguardia ibérica, puesto que, como demuestra con rigor Carlos Quiroga, existieron además tres reseñas —todas ellas en 1915— sobre Orpheu en Galicia, venidas de la mano de Juan Barcia Caballero (El eco de Santiago), de nuevo Alejo Carrera (El Tea) y Jesús Cano (La Concordia). Incluso, en un capítulo de gran interés, defiende la más que posible autoría pessoana para una nueva reseña de la revista (…). Todo lo dicho hasta el momento pone de relieve la importancia de este libro en el ámbito de la recepción pessoana en el ámbito gallego y, por extensión, ibérico, pues se convierte, sin duda, en referente ineludible a la hora de acercarnos a este campo. (…) Incluso, en una investigación con matices casi policiales, Quiroga llega a reunir un conjunto de datos con los que atreverse a aventurar el nombre de Manuel Caeiro Sobrado, canónigo de la catedral de Santiago de Compostela, como posible referente del apellido del heterónimo, en una propuesta que partiría, una vez más, de Guisado.

Estamos, en definitiva, ante un libro que une osadía y rigor, y que, en sus capítulos más certeros, sienta las bases definitivas para el estudio de la recepción de Fernando Pessoa en Galicia. A partir de ahora, será imposible no referirse a él a la hora de abordar la presencia pessoana en el contexto ibérico.

Xiao Berlai: “É mui importante entender que não existe problema nenhum de comunicação entre o povo brasileiro e galego”

A Mesa demanda a UNED por impedir o uso do galego

O 1º Encontro do Livro Galego reuniu profissionais e investigadoras do ámbito editorial galego para analisar o seu estado atual

A AGAL já faz parte da Comunidade dos Países de Língua Portuguesa (CPLP)

Carme Saborido: “A leitura continuada pode ser um impulso para mais pessoas fazerem outro tipo de consumo cultural que considere a lusofonia como um meio para atingir um fim: viver em galego”

A poesia de Rosalía e Luz Pozo em japonês

Xiao Berlai: “É mui importante entender que não existe problema nenhum de comunicação entre o povo brasileiro e galego”

A Mesa demanda a UNED por impedir o uso do galego

O 1º Encontro do Livro Galego reuniu profissionais e investigadoras do ámbito editorial galego para analisar o seu estado atual

A AGAL já faz parte da Comunidade dos Países de Língua Portuguesa (CPLP)